Prace archeologiczne na placu Orła Białego

Rejon starego miasta skrywa różnego rodzaju pamiątki z przeszłości. W ramach realizowanej aktualnie inwestycji na placu Orła Białego nadzór archeologiczny ma pełne ręce roboty.

Ziemia kryje ślady działalności człowieka sięgające wielu lat wstecz. W miejskiej zabudowie, zwłaszcza tej, która na przestrzeni lat czy wieków zmieniała się kilkukrotnie, niczym nowym są odkrycia pamiątek z zamierzchłej przeszłości. Rejon placu Orła Białego znajdujący się w zabudowie starego miasta,  przechodzi aktualnie gruntowną przebudowę. Pierwsze prace ziemne doprowadziły kilka tygodni temu do odkryć dawnej miejskiej infrastruktury. Podobnie stało się w ostatnim czasie, kiedy wykonawca robót przeniósł się w kolejne miejsca terenu budowy. Co tym razem udało się znaleźć?

- W pierwszej kolejności udało się odkryć dalsze fragmenty kanału biegnącego tuż pod placem i w rejonie ulicy Koński Kierat - tłumaczy Piotr Zieliński, rzecznik prasowy miasta ds. inwestycji. -  Odkopany został ceglany fundament, który najprawdopodobniej jest pozostałością po pierwszej fontannie.

W bliskim sąsiedztwie fundamentu, robotnicy natrafili na podwójną rurę wodociągową, która wykonana jest z drewna. Kilka metrów dalej tuż pod jezdnią w części południowej placu znajdują także pozostałości dawnej nowożytnej zabudowy. Aktualnie wszystkie odkryte elementy są przedmiotem wnikliwej analizy i badań prowadzonych przez nadzór archeologiczny, który koordynowany jest przez Archeologa architektury Przemysława Kołosowskiego. Wszystkie znaleziska w ramach nadzoru archeologicznego muszą zostać teraz szczegółowo opisane i zinwentaryzowane. Wykonana będzie dokumentacja geodezyjna, skanowanie, czy przeprowadzona zostanie analiza porównawcza z zachowaną dokumentacją archiwalną. Większość z odkrytych elementów według pierwszych ustaleń mogła najprawdopodobniej być częścią systemu wodno-kanalizacyjnego powiązanego funkcjonalnie z dawną zabudową i fontanną.

 

- Do czasu zakończenia pełnej inwentaryzacji znalezisk, prace budowlane zostały w miejscu ich odkrycia czasowo wstrzymane - dodaje Zieliński.

 

O inwestycji

Inwestycja ma na celu utworzenie atrakcyjnej, dostępnej przestrzeni publicznej odpowiadającej na proces prototypowania urbanistycznego pod nazwą „Nowe Życie Placu” oraz wpisującej się w historyczny kontekst Starego Miasta. W ramach inwestycji przebudowane zostaną nawierzchnie placu Orła Białego, fragmenty ulic Koński Kierat, Staromłyńskiej oraz chodnik i zjazdy ul. Grodzkiej. Zrealizowane zostaną prace sieciowe związane z budową kanalizacji deszczowej, sieci wodociągowej, gazociągu, linii zasilających i instalacji oświetlenia terenu. Wykonany zostanie monitoring.

 

Przestrzeń spotkań i nowa zieleń

Wykonana zostanie mała architektura oraz zieleń. Plac będzie oświetlony przez 25 stylizowanych latarni w części utwardzonej oraz 6 latarni drewnianych w części zielonej. W miejscu dawnego młyna kieratowego urządzona zostanie mała scena służąca do organizacji kameralnych wydarzeń artystycznych. Na placu pojawią się też ogródki kawiarniane – bez podestów i trwałych wygrodzeń. Przebudowa zakłada zachowanie większości drzew oraz przesadzenie kilku z istniejących poza teren inwestycji. Wykonane zostaną nasadzenia 14 sztuk nowych drzew. Pojawią się także wieloletnie byliny w barwach pastelowych, trawy, rabaty. Wzmocniona zostanie istniejąca murawa oraz pojawi się ogród deszczowy.

 

Ograniczenie ruchu samochodowego

Nowy układ komunikacyjny zakłada ograniczenie do minimum ruchu pojazdów samochodowych. Dopuszczony będzie ruch dostaw do lokali gastronomicznych, dojazd do posesji dla osób posiadających parkingi w podwórkach wewnętrznych, okazjonalny dowóz sprzętu potrzebnego do przeprowadzenia wydarzeń społecznych i kulturalnych na placu, oraz dojazd odpowiednich służb. Zlikwidowane zostaną bariery architektoniczne, pogrążone zostaną krawężniki, a ulice będą miały jeden poziom umożliwiając tym samym swobodny ruch pieszych czy rowerzystów.

 

Podział na strefy

Po przebudowie różne fragmenty nowego zagospodarowania miejskiej przestrzeni mają mieć różną funkcję:

• utwardzona część północną Placu Orła Białego na szerokość Pałacu pod Globusem z centralnym punktem w postaci fontanny – zapewniająca dogodne warunki na organizację wydarzeń społecznych i kulturalnych oraz obsługę lokali użytkowych w parterach;
• zielona część południowa w obrysie dawnego kwartału zabudowy – zapewniająca realizację funkcji ekologicznych, swobodną rekreację użytkowników oraz organizację okazjonalnych wydarzeń społecznych i kulturalnych wokół małej sceny w przybliżonej lokalizacji i obrysie dawnego młyna kieratowego;
• część przejściowa przed Pałacem Jońskim będąca strefą zmiękczającą granicę między reprezentacyjną częścią północną, a zieloną, rekreacyjną częścią południową;
• historyczna ulica Koński Kierat - zapewniająca obsługę lokali użytkowych w parterach, uzupełnioną o nowe nasadzenia zieleni wysokiej i niskiej oraz walor edukacyjny w postaci oznaczenia przebiegu dawnego wodociągu;
• deptak we wschodniej części placu Orła Białego, stanowiący przekształcony ciąg łączący dawne Rynki Koński i Węglowy -zapewniający obsługę lokali użytkowych w parterach;
• północny chodnik ul. Grodzkiej stanowiący spójną całość z placem Orła Białego.

 

Elementy historyczne

W ramach prac w nowy sposób zagospodarowany zostanie posąg Flory oraz dwie wazy, które dawniej zdobiły fasadę Pałacu Grumbkowa (Pałacu pod Globusem), a dziś stoją na dziedzińcu Akademii Sztuki. W ten sposób rzeźby połączone zostaną ponownie w jeden układ, a każda osoba odwiedzająca plac będzie mogła je podziwiać razem z elewacją, na której kiedyś były zamontowane. Zabytkowa fontanna pozostanie w obecnym miejscu, a na posadzce oznaczony zostanie przebieg wodociągu drewnianego, który w XVIII wieku dostarczał wodę ze Wzgórz Warszewickich do Zamku.

 

Wykonawcą jest Firmą Budowlano-Drogową MTM S.A. Koszt zadania to 16 426 480,48 zł brutto. Prace powinny być zrealizowane w terminie 18 miesięcy od dnia przekazania placu budowy.

 

Nadzór nad realizacją sprawuje spółka Szczecińskie Inwestycje Miejskie Sp. z o.o.