Koncert na 150-lecie Nowej Synagogi w Szczecinie

Kasia Małysz

Kościół Ewangelicko-Augsburski Świętej Trójcy
Koncert na 150-lecie Nowej Synagogi w Szczecinie w ramach 8. Międzynarodowych Dni Muzyki Żydowskiej.
Koncert i spotkanie z twórcami wirtualnej rekonstrukcji synagogi.
Isidoro Abramowicz – kantor
Chór Synagogi Pestalozzistrasse Berlin
Jakub Stefek – organy
3 maja 1875 roku w Szczecinie uroczyście zainaugurowano Nową Synagogę – gmach, który stał się symbolem dojrzałości i emancypacji tutejszej gminy żydowskiej. Po latach marginalizacji, zakazów i tymczasowości, żydowscy mieszkańcy miasta otrzymali przestrzeń, która była nie tylko miejscem modlitwy, ale też znakiem ich obecności w krajobrazie kulturowym miasta.
W 150. rocznicę tego wydarzenia muzyka wraca do Szczecina – nie w formie rekonstrukcji, ale żywej pamięci. Kantor Isidoro Abramowicz, Chór Synagogi Pestalozzistrasse z Berlina oraz organista Jakub Stefek przypomną liturgię synagogi liberalnej, w której śpiew kantora, głos chóru i brzmienie organów tworzyły wspólną strukturę duchowej obecności.
Trzon programu stanowią kompozycje Louisa Lewandowskiego (1821–1894), kantora i kompozytora, który nadał muzyce żydowskiej XIX wieku nową jakość – łącząc chorał protestancki z modlitwą hebrajską. To właśnie on skomponował Psalm 121 specjalnie na uroczystość otwarcia szczecińskiej synagogi w 1875 roku. Obok jego dzieł zabrzmi także muzyka Abrahama Lichtensteina i Abrahama Mosze Bernsteina – kompozytorów związanych z tradycją śpiewu synagog reformowanych, których utwory mogły być wykonywane także w Szczecinie.
Nowa Synagoga w Szczecinie posiadała jeden z najpiękniejszych instrumentów organowych na Pomorzu. Jej wnętrze, zaprojektowane z myślą o obecności chóru i instrumentu, zostało zniszczone w listopadzie 1938 roku podczas Nocy Kryształowej. Dziś, choć budynek nie przetrwał, jego duchowa struktura – muzyka, tekst, głos – może jeszcze raz wybrzmieć.
Przed koncertem głos zabiorą tworcy wirtualnej rekonstrukcji Nowej Synagogi: Anna Koc i Michał Dębowski. To moment, w którym dźwięk i obraz znów opowiadają o miejscu, którego już nie ma – ale które wciąż domaga się obecności.
Międzynarodowe Dni Muzyki Żydowskiej to coroczny festiwal odbywający się w Szczecinie od 2018 roku. Ósma edycja związana jest przede wszystkim ze 150. rocznicą inauguracji nieistniejącej już Nowej Synagogi w Szczecinie przy ulicy Zielony Szaniec (dzisiejsza Dworcowa). Muzyka w niej wykonywana zabrzmi na koncertach, a dzięki wirtualnej rekonstrukcji będziemy mogli przekonać się, że był to jeden z piękniejszych budynków w naszym mieście.
Bilety: www.spotonart.com/dmz2025
Organizator: Fundacja SPOT.ON ART
Więcej informacji: www.spotonart.com
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Projekt wsparła finansowo Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej.
Wydarzenie współfinansowane przez Miasto Szczecin.