Jakie drzewa królują w parkach Szczecina?

3307 drzew z parków i zieleńców w centrum miasta zostało zmierzonych, opisanych, oznaczonych tabliczkami z indywidualnym numerem  i wprowadzonych do miejskiej bazy danych. Wśród nich nie zabrakło wyjątkowych okazów. Wstępną inwentaryzację przeszły też drzewa na ulicach i przy budynkach. Wszystko po to, aby jeszcze lepiej zadbać o szczecińską zieleń.  

Pierwszy etap inwentaryzacji, przeprowadzony latem i jesienią, obejmował wszystkie tereny zieleni urządzonej w centrum Szczecina: skwery, parki, zieleńce, czyli m.in.: park im. Stefana Żeromskiego, park im. Gen. Wł. Andersa, Jasne Błonia, Wały Chrobrego, park Nadratowskiego - łącznie ponad 41 ha. Analiza zabranych danych pozwala wyciągnąć pierwsze wnioski na temat miejskiego drzewostanu, które będą podstawą do wyznaczania kierunku w zarządzaniem zielenią wysoką.

Czego już teraz możemy dowiedzieć się o szczecińskiej zieleni? Okazuje się, że w parkach  i zieleńcach w sposób ewidentny dominują drzewa liściaste. Iglaste stanowią tylko nieco ponad 8 proc. – Pomimo że utrzymanie płytko korzeniących się drzew iglastych jest w dobie  ekstremalnych susz coraz trudniejsze, będziemy podejmować  działania prowadzące do zwiększenia udziału cennych dla kompozycji parków smukłych sylwet jodeł, świerków i sosen – zapewnia Ogrodnik Miasta Marta Safader – Domańska.

Trzy  najczęściej występujące w parkach gatunki to lipa drobnolistna, klon zwyczajny i dąb szypułkowy, które razem stanowią blisko 1/3 drzewostanu na badanych terenie. - Wszystkie trzy gatunki zaliczamy do grupy gatunków rodzimych – wyjaśnia Ogrodnik Miasta. -  Jest to korzystna sytuacja, ponieważ są one najlepiej przystosowane do warunków klimatycznych i siedliskowych panujących w naszym kraju oraz powiązane najsilniej rozwiniętą siecią zależności z innymi elementami ekosystemu. Na czwartym miejscu z udziałem 7% populacji drzew znajduje się platan klonolistny, jeden z symboli z zielonego Szczecina.

Podczas inwentaryzacji na terenie naszych parków rozpoznano imponującą liczbę 173 gatunków drzew, a wśród  nich takie perełki jak: grójecznik japoński, skrzydłorzech kaukaski, jesion mannowy, paulownia puszysta,  kasztan jadalny  i wiele innych. Najbogatszym pod tym względem jest park im Stefana Żeromskiego, gdzie znajduje się aż 110 gatunków drzew. 

- Jest to dowód na niezrównane bogactwo dendrologiczne, jakim pochwalić mogą się jedynie nieliczne parki miejskie w Polsce – mówi Marta Safader – Domańska. - Tradycje sadzenia egzotycznych okazów drzew będą kontynuowane, tak aby kolekcja interesujących gatunków stale się poszerzała.

- Park Żeromskiego to prawdziwy raj dla dendrologów – potwierdza Paweł Rychlicki z warszawskiej firmy TAXUS UL, prowadzący inwentaryzację. – Natrafiliśmy tu na naprawdę niesamowite okazy, niespotykane  w innych miastach, takie jak  kłęk amerykański, skrzydłorzech kaukaski czy szupin chiński oraz wiele gatunków odmianowych, nad którymi musieliśmy się czasem dłużej pochylić. Co ciekawe, gatunki te świetnie się tu odnajdują, bo zazwyczaj to duże, piękne drzewa.

Ponad połowa zinwentaryzowanych w parkach drzew to drzewa dojrzałe, czyli takie które osiągnęły docelowy rozmiar i cieszą oko swoim monumentalnym pięknem. 31% to drzewa młode i dojrzewające, które nadal znajdują się w fazie wzrostu. Blisko 13% drzew to drzewa sędziwe, których wartości przyrodniczych nie da się przecenić. - Każde stare drzewo ze swoimi dziuplami, wypróchnieniami, nienaruszoną glebą jest bogatym ekosystemem z stanowiącym miejsce bytowania, żerowania i odpoczynku dla setek innych gatunków: ptaków, nietoperzy, pożytecznych chrząszczy, grzybów  porostów i różnych mikroorganizmów – wyjaśnia Ogrodnik Miasta. - Co ciekawe, sędziwość może być najdłużej trwająca fazą rozwoju drzewa. Natomiast opisana struktura wiekowa drzew wskazuje na stabilność drzewostanu, w którym okazy młode i sędziwe znajdują się w równowadze.

Prawie jedna trzecia zinwentaryzowanych drzew osiągnęła obwód powyżej 200 cm, a 28 spośród nich posiada obwód przekraczający 4 metry, co oznacza, że do ich objęcia potrzeba co najmniej trzech  osób.

W kolejnym kroku parkowe drzewa poddane zostały inspekcji, która objęła ocenę ich stanu zdrowia, poziom bezpieczeństwa w ich otoczeniu oraz przewidywany okres życia. Uzyskane dzięki tej pracy dane, po ich przeanalizowaniu, staną się podstawą do planowania właściwej opieki nad drzewostanem w kolejnych latach.

W grudniu zakończony został także drugi etap inwentaryzacji, w którym policzone i zmierzone zostały pozostałe  drzewa w centrum miasta: w pasach drogowych i na terenach towarzyszących zabudowie – 5719 sztuk.  Zebrane informacje będą analizowane w nadchodzącym roku.

Podstawowe dane z pierwszej części inwentaryzacji, obejmujące lokalizację, nazwę gatunkową, średnicę pnia, korony i wysokość drzewa,  zostały umieszczone na mapie  Systemu Informacji Przestrzennej Miasta Szczecin, w zakładce zieleń. Wkrótce pojawią się w nim drzewa przydrożne i towarzyszące zabudowie miejskiej.