Światowy Dzień Monitoringu Wody. Czysta woda pod stałą kontrolą

Robert Duchowski

18 września obchodzimy Światowy Dzień Monitoringu Wody, ustanowiony po to, aby zwrócić uwagę na znaczenie ochrony zasobów wodnych i ich systematycznego badania. To doskonała okazja, by przypomnieć, że bezpieczeństwo mieszkańców w dużej mierze zależy od jakości wody, którą codziennie wykorzystujemy w domach, szkołach czy zakładach pracy.
Woda jest dobrem, bez którego nie ma życia. Odkręcamy kran i nie zastanawiamy się jak to się dzieje, że leci z niego woda. Wybieramy się na spacer na nasze piękne nabrzeża wierząc, że Odra jest rzeką, o którą ktoś dba. 18 września to Światowy Dzień Monitoringu Wody, a ze względu na zakres naszej działalności czujemy się wywołani do odpowiedzi.
- To właśnie ZWiK dba o to, żeby mieszkańcy mieli co pić oraz czym się umyć - mówi Hanna Pieczyńska, rzecznik prasowy Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Szczecinie. - Szczecinianie nie muszą się martwić również o to, gdzie później trafi woda zużyta. Dbamy o codzienny obieg wody w sposób świadomy, ekologiczny i nowoczesny.
Codzienny nadzór nad jakością
ZWiK prowadzi systematyczny monitoring wody – od ujęcia, przez proces uzdatniania, aż po sieć dystrybucyjną. Każdego roku przeprowadzamy tysiące analiz fizykochemicznych i mikrobiologicznych, które potwierdzają, że woda z kranu jest bezpieczna, zdrowa i spełnia rygorystyczne normy krajowe oraz unijne.
Woda z kranu = ekologia i oszczędność
Regularny monitoring jakości pozwala nie tylko zapewnić mieszkańcom czystą i zdrową wodę, ale także budować świadomość, że korzystanie z niej jest najbardziej ekologicznym i ekonomicznym wyborem. Picie wody z kranu to ograniczenie zużycia plastiku, zmniejszenie śladu węglowego i realne oszczędności w domowym budżecie.
Edukacja i odpowiedzialność
Światowy Dzień Monitoringu Wody przypomina, że ochrona zasobów wodnych jest wspólną odpowiedzialnością. Dlatego wodociągi angażują się w działania edukacyjne – od warsztatów w szkołach, przez akcje społeczne, aż po programy informacyjne dla mieszkańców. Każdy z nas, dbając o racjonalne korzystanie z wody i unikanie jej zanieczyszczania, przyczynia się do jej ochrony.
Droga wody z ujęcia do naszych kranów jest długa i skomplikowana, a na każdym etapie dokładnie pilnowane są zgodności przeprowadzanych procesów. Woda jest uzdatniana i wielokrotnie badana. Jej obieg jest prowadzony z zastosowaniem najnowszych technologii przy pełnej kontroli.
- Nasze działania są nie tylko zgodne ze wszystkimi normami, ale także ekologiczne - mówi Hanna Pieczyńska. - Nieustannie inwestujemy w OZE oraz nasze oczyszczalnie. Dzięki temu jesteśmy coraz bardziej samowystarczalni energetycznie a woda, którą oddajemy do Odry jest czystsza niż ta, która płynie w korycie.
Skąd woda w Szczecinie?
Blisko 90 % wody dostarczanej do Szczecina pochodzi z Miedwia, które jest 5 co do wielkości jeziorem w Polsce. Nasza czerpnia usytuowana jest na zachodnim brzegu, 255 m od linii brzegowej, na głębokości 16-18m od lustra wody. Dwoma rurociągani o średnicy 1200 mm wpływa ona do komór pompowni przez sita mechaniczne zatrzymujące duże części stałe – muszle, ryby rośliny. Woda dalej przekazywana jest do stacji uzdatniania wody oddalonej o 2,5km od pompowni.
W Stacji Uzdatniania Wody odbywa się cały szereg różnych procedur i procesów, aby woda w naszych kranach była najwyższej jakości. To, co płynie do Szczecina nie ustępuje jakością wodom butelkowanym. Co dokładnie dzieje się nad Miedwiem?
- dezynfekcja wstępna ozonem (O3),
- koagulacja,
- sedymentacja,
- filtracja przez złoże antracytowo-piaskowe,
- utlenianie pośrednie ozonem (O3),
- filtracja przez złoże z granulowanym węglem aktywnym,
- dezynfekcja końcowa dwutlenkiem chloru (ClO2).
Po tych procesach, które w naszym opisie zostały mocno uproszczone, woda jest kierowana do dwóch zbiorników ruchowych o pojemności 5 tys m3 każdy. Ze zbiorników woda wypływa grawitacyjnie do Szczecina oddalonego o 32 km od Miedwia. Odbywa się to poprzez dwie magistrale wodociągowe - pierwszą o średnicy 1200 mm i drugą o średnicy 700 mm.
Pierwszy rurociąg biegnie do zbiorników ZPW Pomorzany, skąd woda po powtórnej dezynfekcji tłoczona jest do lewobrzeżnej sieci wodociągowej miasta. Rurociąg drugi biegnie do pompowni wody w Kijewie, gdzie woda kierowana jest do zaopatrzenia prawobrzeżnej części Szczecina.
Woda podlega ciągłej kontroli. Przy ujęciu mieści się laboratorium, w który codziennie badane są parametry fizykochemiczne i bakteriologiczne wody surowej, następnie w poszczególnych fazach produkcji, a na końcu sprawdzana jest woda czysta. Codziennie badanych jest 26 parametrów, pełna analiza miesięczna to ponad 60 analiz.
Woda pobierana jest także z ujęć poziemnych miedzy innymi ZPW Pilichowo czy ZPW Skolwin – one także podlegają ciągłym padaniom.
Do środowiska oddajemy wodę czystszą niż ta, która płynie w korycie. Jak działa oczyszczalnia?
W Szczecinie pracują dwie oczyszczalnie ścieków: "Pomorzany” na Lewobrzeżu i „Zdroje” na Prawobrzeżu.
OCZYSZCZANIE MECHANICZNE – ścieki trafiają na kraty, na których zostają oddzielone elementy o średnicy większej niż 6 mm. Kolejne etapy to piaskowniki i osadniki wstępne gdzie usuwany ze ścieków jest piasek i tłuszcze. Obiekty oczyszczania mechanicznego zostały wykonane w sposób minimalizujący powstawanie na terenie oczyszczalni odorów, zbiorniki i kanały zostały przykryte pokrywami z laminatu, a powietrze z tej części oczyszczalni do atmosfery odprowadzane jest poprzez biofiltry.
OCZYSZCZANIE BIOLOGICZNE – w tym etapie ścieki są kierowane do komór osadu czynnego, gdzie podczas procesu biologicznego oczyszczania zostaje usunięty z nich azot i fosfor. Tutaj główną rolę grają bakterie, które dzięki dozowaniu odpowiedniej ilości powietrza utrzymujemy w dobrej formie. Z komór osadu czynnego ścieki kierowane są do osadników wtórnych, w których osad czynny oddzielany jest od ścieków.
Proces oczyszczania ścieków nierozerwalnie związany jest z powstawaniem odpadów i osadów. Zatrzymane na kratach większe nieczystości - skratki po sprasowaniu gromadzone są w pojemnikach kontenerowych, a następnie odwożone są do utylizacji przez podmioty zewnętrzne posiadające stosowne pozwolenia i decyzje. Piasek wytrącony w piaskownikach tłoczony jest do separatorów piasku i również wywożony przez firmę zewnętrzną do dalszego zagospodarowania. Osady ściekowe, powstałe w procesie oczyszczania, poddajemy stabilizacji beztlenowej i odwodnieniu. Powstający podczas stabilizacji osadów biogaz wykorzystujemy do produkcji energii elektrycznej i cieplnej.
OBRÓBKA TERMICZNA OSADÓW
Przefermentowany osad, z którego uzyskujemy biogaz jest następnie odwadniany na prasach taśmowych i kierowany do dalszej termicznej obróbki. W wyniku procesów tam zachodzących osad jest najpierw suszony, a następnie spalany. Ciepło uzyskiwane w procesie spalania jest wykorzystywane do procesu jego suszenia tak więc cały proces staje się samowystarczalny energetycznie.
W wyniku spalania osadów powstają żużle, które zawierają w sobie bardzo duże ilości fosforu. Dzięki temu są one odbierane jako surowiec i wkład do produkcji nawozów sztucznych.
Ponieważ naszym głównym zadaniem jest ochrona i dbałość o środowisko naturalne na Oczyszczalni „Pomorzany” wykorzystujemy w stopniu maksymalnym wszystkie elementy i pochodne procesów oczyszczania ścieków uzyskując z nich energię elektryczną i cieplną na potrzeby prowadzenia procesów a dzięki obróbce termicznej części stałych surowiec wykorzystywany następnie w produkcji nawozów.
Jakie są efekty ekologiczne naszych działań?
Dzięki naszym działaniom i inwestycjom procesy oczyszczania są sprawniejsze, a woda, którą oddajemy do Odry jest czystsza niż ta, która naturalnie płynie w korycie.
Działalność Spółki przyczynia się do ochrony środowiska i poszanowania bogactwa jakim jest woda. Codziennie dostarczamy szczecinianom tysiące metrów sześciennych wody pitnej. Nowoczesne technologie jej uzdatniania gwarantują, że mieszkańcy otrzymują dobrą i zdrową wodę. Dzięki poczynionym inwestycjom, zwłaszcza w system monitoringu sieci przesyłowej, ZWiK dba o to, aby minimalizować straty wody wynikające choćby z awarii wodociągów. Działalność Spółki to także realne poprawianie jakości środowiska naturalnego.