Geotermia w Szczecinie. Przygotowujemy się do próbnego odwiertu
Robert Duchowski
Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Szczecinie poszukuje podmiotu, który będzie pełnił funkcję nadzoru i dozoru geologicznego przy pracach związanych z odwiertem geotermalnym przy ul. Dąbskiej w Szczecinie. To istotny krok w kierunku wykorzystania źródeł geotermalnych w systemie ciepłowniczym naszego miasta.
Potencjalni wykonawcy mogą składać swoje oferty do 10 czerwca 2025 roku. W związku z tym, że wyłoniony podmiot będzie miał ostateczny wpływ na specyfikację konieczną do wyboru wykonawcy otworu geotermalnego, postępowanie mające na celu wyłonienie tego wykonawcy, ogłosimy w późniejszym terminie.
Pierwszy odwiert próbny
ZUO Sp. z o.o. pełni rolę inwestora zastępczego dla Gminy Miasto Szczecin w realizacji zadania pn. „Wykonanie otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego wód termalnych Szczecin GT-2 w miejscowości Szczecin”. Pierwszy odwiert próbny jest możliwy do zrealizowania, gdyż Gmina Miasto Szczecin pozyskała dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach programu „Udostępnianie wód termalnych w Polsce”, którego celem jest wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w wykonywaniu prac i robót geologicznych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych, umożliwiających wykorzystanie pozyskanego ciepła lub energii do ogrzewania.
Umowa dotacji zawarta z NFOŚiGW w grudniu 2024 roku opiewa na kwotę 12,9 mln zł z przeznaczeniem na koszty działań inwestycyjnych związanych z realizacją odwiertu. Po stronie Gminy do dopłaty pozostanie VAT.
Strumień cieplny w Szczecinie jednym z najwyższych w kraju
Projektowany otwór jest zlokalizowany na działce nr ewidencyjny 6/2, obręb 4084, przy ul. Dąbskiej w Szczecinie. Całkowita powierzchnia działki inwestycyjnej wynosi ok. 1,42 ha, przy czym prace prowadzone będą w granicach wyznaczonego terenu wiertni, obejmującego powierzchnię ok. 1 ha. Aktualnie jest to obszar częściowo wykorzystywany jako plac węglowy Ciepłowni „Dąbska”, a w pozostałej części niezagospodarowany. Najbliższe otoczenie działki, na której projektowana jest inwestycja stanowią: od północy i północnego wschodu – grunty zadrzewione i zakrzewione, od zachodu i południa grunty rolne klasy VI, zaś od wschodu tereny zabudowy przemysłowej.
Energia geotermalna występuje w postaci ciepła, powstającego w głębi naszej planety przy rozpadzie pierwiastków promieniotwórczych. Energia ta jest produkowana w sposób ciągły, a wielkość strumienia cieplnego zależy od zawartości w skałach promieniotwórczego uranu, toru oraz w niewielkim stopniu potasu. Część ciepła geotermalnego pochodzi z ciepła resztkowego wydobywającego się z jądra Ziemi (20%).
- Szczecin znajduje się w obszarze o dobrych warunkach geotermalnych, temperatura wód podziemnych (na mniejszych głębokościach charakteryzujących się znacznym zasoleniem) wynosi 60-80 stopni Celsjusza - informuje Anna Folkman, rzecznik prasowy Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów. - Jak wynika z dostępnych danych wartość strumienia cieplnego w rejonie Szczecina wynosi około 90-100 MW/m2, co jest jedną z największych wartości tego parametru na terenie Polski. Dopiero jednak odwiert próbny pozwoli ocenić faktyczne parametry wody a także ostatecznie koszty całej inwestycji i jej opłacalność.
Prawie 2 kilometry w głąb ziemi
Projekt przewiduje odwiercenie pionowego otworu Szczecin GT-2 do głębokości około 1 950 metrów tj. do nawiercenia około 30 metrów utworów triasu górnego. Na podstawie przeanalizowanych materiałów, wyników badań hydrogeologicznych, założono uzyskanie z otworu Szczecin GT-2 wody termalnej o wydajności 200 m3/h, temperaturze ok. 70-75 stopni Celsjusza i mineralizacji ogólnej – 120-130 g/l.
W pierwszej kolejności działając w oparciu o Umowę o Zastępstwo Inwestorskie w zakresie realizacji projektu pn.: „Wykonanie otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego wód termalnych Szczecin GT-2 w miejscowości Szczecin” ZUO dokona wyboru podmiotu pełniącego funkcję nadzoru i dozoru geologicznego przy realizacji inwestycji a następnie podmiotu, który wykona otwór geotermalny.
Prace zasadnicze związane z wykonaniem otworu powinny być zrealizowane w czasie do 10 miesięcy od podpisania umowy z wykonawcą otworu. Kolejne 6 miesięcy rezerwuje się na opracowanie dokumentacji hydrogeologicznej.
Geotermia bezpieczna dla środowiska i ważna dla Szczecina
Wykorzystanie zasobów geotermalnych jest jednym ze sposobów zmniejszających emisję CO2 i innych składników zatruwających atmosferę przez wyeliminowanie wyniszczających środowisko dymów pochodzących ze spalania paliw konwencjonalnych. Inwestowanie w geotermalne źródło energii to jeden z elementów dekarbonizacji systemu ciepłowniczego w Szczecinie i podnoszenia poziomu samowystarczalności energetycznej Gminy Miasto Szczecin.
- Bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców Szczecina jest jednym z naszych priorytetów - mówi Piotr Krzystek, Prezydent Szczecina. – Próba wykorzystania źródeł geotermalnych to ważny krok w kontekście samowystarczalności energetycznej naszego miasta, do której dążymy. Już dziś Szczecin jest liderem w tej dziedzinie a nieodzownym elementem tego procesu są nowe inwestycje, takie jak ta. Dzięki nim będziemy mieć pewność, że dostawy ciepła będą odpowiednio zabezpieczone i jednocześnie będą spełniać wymagania stawiane przez prawo unijne, jak i krajowe. Ogromne znaczenie przy planowaniu takich inwestycji ma także dążenie do obniżenia kosztów energii dla mieszkańców i jeszcze lepsza ochrona środowiska.
- Szczecin jako duży system ciepłowniczy stoi dziś przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest dekarbonizacja – zauważa Lilli Wolny, kierownik w Dziale Funduszy Zewnętrznych i Innowacji Szczecińskiej Energetyki Cieplnej.- Potrzebujemy rozwiązań, które będą stabilne i przewidywalne — takich, które dostarczą określoną ilość energii w konkretnym czasie, niezależnie od warunków atmosferycznych. Co więcej, zależy nam na rozwiązaniach niewymagających zajmowania dużych powierzchni, jak ma to miejsce np. w przypadku instalacji solarnych. Geotermia, czerpiąca energię z wnętrza ziemi, spełnia te warunki. Odpowiednio zaprojektowana, pozwala uzyskać energię cieplną o potrzebnych parametrach przez cały rok, bez względu na pogodę. Dodatkowo, planowana lokalizacja źródła geotermalnego w pobliżu istniejącej ciepłowni przy ul. Dąbskiej umożliwia optymalne włączenie go do miejskiego systemu ciepłowniczego. Ciepła woda wydobywana z wnętrza ziemi — w zależności od temperatury — może zostać skierowana bezpośrednio na wymiennik ciepła. W naszym przypadku planujemy zastosować dodatkową pompę ciepła, która podbije temperaturę wody do wymaganych parametrów, by mogła być efektywnie wykorzystywana w systemie.
Ciepłownia Rejonowa Dąbska będzie pracowała bez zakłóceń
- Trzeba podkreślić, że dekarbonizacja Ciepłowni Rejonowej Dąbska to projekt wieloetapowy, a geotermia jest tylko jednym z jego komponentów. Jesteśmy świadomi wyzwań, jakie wiążą się z taką inwestycją, dlatego już teraz prowadzimy prace nad harmonogramem działań. Zależy nam, aby prace przebiegały w sposób jak najmniej uciążliwy dla funkcjonowania ciepłowni. Naszym nadrzędnym celem jest zapewnienie ciągłości dostaw ciepła — nie ma zagrożenia, że Ciepłownia Rejonowa Dąbska przestanie dostarczać ciepło mieszkańcom – kończy Lilli Wolny.
EcoGenerator - generujemy dobrą energię!
Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Sp. z o.o., czyli EcoGenerator znajduje się na Ostrowie Grabowskim w Szczecinie i działa od grudnia 2017 roku. Jest to zakład, który w procesie termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych odzyskuje energię produkując prąd i ciepło. To także jedna z najnowocześniejszych tego typu instalacji w Europie, wykorzystująca tzw. mokry system oczyszczania spalin. EcoGenerator chroni środowisko, ponieważ unieszkodliwia odpady, które zalegałyby na składowiskach odpadów.
Ujęcia prezentujące teren inwestycji zamieściliśmy na naszym kanale na YouTube.
